El fragment que apareix a continuació el va escriure l'any 2011 en Jpt Arnakak al blog Qituttugaujara. Està escrit en inuktitut. És una llengua inuit parlada al Canadà a les rodalies de la badia Hudson. Forma part del contínuum lingüístic que són les llengües inuit i mostra una certa proximitat vers el groenlandès Ataqqinartuaraq.
L'inuktitut es parla a tot el nord del Canadà sempre més enllà d'on acaba la línia d'arbres dels boscos boreals canadencs. Es calcula que, aproximadament hi ha entre 35.000 i 40.000 parlants d'inuktitut. Gaudeix d'un cert grau de protecció per part de l'estat. Aquesta llengua acostuma a escriure's i a ensenyar-se amb un sil·labari propi d'aquest poble. Tot i així, aquesta versió de Le Petit Prince ha estat redactada, de forma volguda, usant caràcters llatins. Les raons que argumenta J.Arnakak són diverses però totes elles giren entorn de la major facilitat d'aprenentatge que té l'inuktitut si s'usa un alfabet tan internacional com ho és el llatí.
Dins del contínuum lingüístic inuktitut, em sembla que aquest fragment està escrit en la variant nunavut, ja que és el dialecte amb major presència al Canadà i també és la zona d'origen del traductor.
Ataniarjuk
titiraqatausimajuq amma titiraujaqtausimajuq Antoine de Saint Exupéry-mutTuraaqtitaq
Isumagijunnairviujumavunga surusinut uuvinga uqalimaaqtunut turaaqtittijumagama taapsuminga uqalimagarmik innarmut. Taimaak pijjutiqallarikkama: piqannarilaarigakku silarjualimaami. Asianiktauq pijjutiqarivunga: taanna innaq kisulimaanik tukisiangmat, aglaalluunniit surusinut uqalimaagarnik. Pingajuannittauq pijutiqarivunga: France-miutangmat tauvanilu kaaqattaqpuq qiuvaktunilu. Alianaigusuktigumagakku taimaak. Taakkua pijutikka naammanngippata suli, taanna uqalimaagaq turaaqtigumavara surusiunirilauqtanganut taapsuma innaup. Innalimaat surusiulauqsimajuinnaungmata – ilangit iqqaumanngikkaluaqpata. Taimaimmat turaaqtittinira aaqqigiaqpara:
LEON WERTH-mut
NUKAPPIANGULAUQSIMANINGANUT
Qulaap 1
6-nik ukiuqaliqtunga takulauqsimavunga ajjinnguarmik qimirruagarmit taijaujumik, Sulijut Unikkaat Silarjuamit, napaaqtulingnik unikkaaqtunik. Taanna ajjinnguaq iluliqalauqpuq qullugiannguamik iisinasunnguaqtumik nirjutimik. Uvva ajjinga taipsuma titiraujaqsimajuup.
Taikani uqalimaagarmi titiraqsimalauqpuq: “Qullugiat iisisuunguvut angujaminnik iluittuullugit, tamuanagit. Tavva iisilauqtutik aulajjagunnaillisuunguvut, amma sinilisuunguvut 6-nik taqqinik nirijangit nungunnasungninginnik.”
Tamanna isumagimmarilauqpara, ammalu kinguniagut, isumalilauqpunga quvianarajarninganik napaaqtulingmiillunga. Ammattauq titiraujammarilauqtunga amiarutimut ajjinngualiuriulauqtunga sivulliqpaamik. Titiraujaqtara taanna sivulliqpaaq. Imailingalauqtuq titiraujaqtara:
Taanna titiraujariurutiga takujautiqattalauqpara innarnut, amma apiriivaktugit taapsuminga kappiasungmangaata.
Kisianili kiuqattalauqpuq: “Kappiasukpunga? Qanuimmattauq nasannguarmik kappiasukkajaqpunga?”
Taanna titiraujaqtara nasannguangunngilaq. Unali qullugiannguaq alipamik iisisimannguaqtuq. Kisianili innarnut tukisijaujunnanngimmat, asinganik titiraujalilaurivunga: titiraujalauqpunga qullugiannguap iluanik, innaiit tukisittiarniarmata tamatuminga. Innait uqajjaunginnariaqarmata sunalimaanik. Titirajaqtama aippanga imaittuulauqpuq:
Taimali innait imaak kiuqattalilauqpuq, taakkua titiraujaqtakka qullugiannguat, silatigigaluaqpagit ilulirigaluaqpagit, qujanaarlugit, ilinniangaalirlangaguuq nunanngualirinirmik, unikkaaliangusimajunik, naasausirinirmik amma uqausilirinirmik. Taimaimmat, 6-nik ukiuqaqtunga, nuqqaujjililauqpunga pinasugunnarajalauqtannik titiraujaqtiulunga innannguruma. Sapilililauqtunga tukisijaujunnanngimmatiik titiraujaqtaakkak sivulliq amma aippanga. Innaiit makua namminiq tukigunnanngittut, amma iqianaqpuq surusiulluni uqajjiinginnaalugianga sunatuinnait tukinginnik.
Taimaimmat nirualilauqpunga iqqanaijaaksamik, amma ilinnialilauqpunga qangatasuumik aqunnirmik. Tavva qangatasimaliqpunga namuruluujaaluk; amma sulivuq nunanngualirinirmik ilinnialauuqtakka aturniqaliqput. Takutuinnarlunga qaujijunnaqpara nalliat China-ngungmangaat nalliat Arizona-ngungmangaat. Tavva asiuqqaluni unnuakkut, taimaak qaujimajarianga piummarikpuq.
Taimaak piruqpalliallunga amisunik qaujiqattaqsimavunga inungnik pimmarialungnik isumagijaqaqtunik. Akuni inuusimaliqpunga innait qaujimallugit. Qaujisimavakka qanigillugit kikkuungmangaata. Amma taimaikkaluarmat piugiliqpaalliqsimanngilakka suli.
Taimangalimaaq qaujijaraangama kinatuinnarmik taututtiaqquujijumik, qaujinasuaqpakpunga tukisiniarmangaat titiraujaqsimajannik sivulliqpaamik, tainna pisimaujainnarakku suli. Qaujisaqattarama, taimaippat, taanna inuk tukisiattiarmangaat. Kisianili, kinaugaluaqpat, imaak kiungujainnaqpuq:
“Una nasannguaq.”
Taimaak kiujaraangata nillirvigivanngilakka qullugiat, napaaqtukkuviit amma ulluriat miksaanik. Taimaak uqautinasukkaluarlugit suvalikianguvuq. Tavvali uqaqatigiliqpakpakka mikittarnirmik, innait pinnguarusinginnik, gavamalirinirmik, amma qungasirurnik. Taimaittaraangama tavva innarnut quviagijauvakpunga isumajunnattiarnira pillugu.
--------------------------------------------------------------Qulaap 2Taimaimmat tavva inutuulauqpunga, uqallaqatiksaqaqpannanga, kisiani qangatasuura katangmat Siurarjuangani Sahara, 6-nguliqtut arraaguit taimannganit. Qangatasuuma aulautingit suralauput taipsumani. Tavva aulausirijiqannginnama ilaak inutuugama, sananasulilauqpakka aulautikka namminiq. Taimaillunga kisianiulilaurmat annaumanasuglunga: imiqattialauunnginnama pinasuarusituinnarmut naammangmat.
Katalauqtunga unnungmat, tavva, sinigasulilauqpunga tamaani siurainnarmi ungasiktualuullunga nunalingnit. Inutuuniqsaulauqpunga umiarjuamut asiusimajumigluunniit puktajumik imainnarmi. Taimaimmat tukisiumajuksauvutit tupalaurninnik, ullaakkut, tupaaqtaugama nipiarjukulungmut. Imaak uqalauqpuq:
“Atii pijunnaruvit – titiraujautinnga nurraujannguamik!”
“Haiguuq!”
“Titiraujautinnga nurrajannguamik!”Makittautigilauqpunga tupaluamut. Uittallaalauqpunga. Qinirlungalu tamaunga qanigijannut. Takulauqpunga inuralaakulungmik, tamaani nangiqtuq uvannik qimirruarluni pillarigluni. Tavva uuma ataani takujunnaqpat ajjinnguanga, uattiaruuliqtillugu titiraujarunnaqsilaurakku. Kisianili titiraujalauqtara piunnginniqsauvuq inullattaanganik.
Kisianili tamanna pijaaqqutiginngilara. Innarnut piqujauulaunnginnama titiraujarnirmik 6-tuinnarnik ukiuqaqtunga, amma pinasuarunniilaurama titiraujarnirmik, kisiani qullugiannguamik silataanik amma iluanik.
Tavvali taanna inuk niriunanngiluarninganut ukigituinnalilauqpunga kamaiqqikkama suqaimma. Iqqaumagit, qangatasuukkut katalaurama suirainnarmi ungasiktumi nunalingnit inuqanngitumi. Kisianili taanna nukappiakuluk asiuqqajutut pilaunngilaq, ammaluunniit taqasimajuujaalaunngilaq kaaqquujinani qiiliqquujinanilu ammalu kappiasuqquujinani. Taannakuluk asiuqqajuujaalaunngilaq siurainnaalungmi, tamaani inuqanngittualungmi. Tavva nillirunnaqsigama, apirililauqpara:
“Qanurli – qanuippittauq maanialutuinnaq?”
Amma uvannut kiuvuq, sukkailuni uqarluni pillattaaqtutut uimmaktittitaililluni:
“Atii pijunnaruvit – titiraujautinnga nurraujannguamik...”
Tavva niriunanngittumut tatamilluni, naalattiarluni kisianiusuunguvuq. Taimaak uvannut kamanaraluaqtillugu, inuqanngittualungmi annaumanasungnirmut aksururnaqtumi, anittivunga ippiarjunnit paippaamik titirautimiglu. Kisianili tavva iqqaivunga ilinniarnirilauqtakka pilauqput nunanngualirinirmik, unikkaaliangusimajunik, naasausirinirmik, amma uqausilirinirmik, amma uqautillugu taanna nukappiakuluk (imaak suggautirujuktugu) titiraujarunnannginniraqtunga. Uvannut kiuvuq:
“Unniit taimaak. titiraujautinnga nurraujannguamik…”
Kisianili tavva titiraujalauqsimanngilanga nurraujannguarmik. Asuillaak titiraujarutiliqpara ilangannik titiraujaqattaqsimajarma. Taanna titiraujalauqpara qullugiannguaq iluanut takuksaunngittuq. Amma niriugilaunngilara taannakuluk nukappiaq imaak uqarmat,“Aakka, aakka, aakka! Pijumanngilangali alipannguarmik qullugiap iluaniitumik. Qullugiat iqsinaqtualuuvut, amma alipat angiluqtutik. Nunannilli, sunalimaat mikijuutauvut. Pijumavungali nurraujannguamik. Titirautinnga nurraujannguamik.”
Asuillaak imaak titiraujalauqpunga.
Qimirrunattialauqtuniuk, imaak uqalauqpuq:
“Aakka. Taannali nurraujannguaq sukkukuluuvuq. Atii asinganik sanajjutinnga.”
Asuillaak asinganik titiraujarutiliqpara.
Piqatiga uvannut qungatuinnalauqpuq.
“Tavva qaujimajutit,” uvannut uqaqpuq, “taanna nurraujanngilaq. Una panninnguaq. Takugit najjulik.”
Asuillaak titiraujakkanniliqpunga.
Kisiani taanna piuginnginnivaa suli.
“Taanna ittuuluaqtuq. Pijumavungali nurraujarmik akuni uumaniaqtumik.”
Tavva sapililiqpunga, suuqaimma aulautikka sanajariaqarakkit suli. Asuillaak tuavirlunga uuvinga titiraujaliqpunga.
Amma uqautillugu imaak:
“Una tavva qituttugaujanga. Taima nurraujannguaq taapsuma iluaniippuq.”
Niriulaunngilangali kiinanga quvittukuluungmat taanna makkuktukuluk sanajjutijara:
“Taimaattiaq pijumajunga! Isumavilli taanna nurraujaq iviksugaqturiatuniarmangaat?”
“Sungmat?”
“Suuqaimmali nunanni sunalimaat mikittuungmata…”
“Taanna nirijaksaminik amigaqsijjaanngittuq,” uqautivara. “Nurraujaliurutivagit taapsuminga mikittuullugu.”
Taannakuluk titirajuqtannik takuniattiaqpuq:
“Mikiluanngittuq una – takugit siniliqtukuluk…”
Asuillaak taimaak qaujijariuqpara ataniarjuk.
-------------------------------------------------------------Qulaap 3Akuni qaujilaunngilara nakit pingmangaat. Taannakuluk ataniarjuk, uvannit amisunik apiqqutiksaliugaluaq, tusaqquujivalaunngilaq apiqsuraluaraangakku. Kisianili ilainnakulunginnik uqaraangat, taimaak qaujivallialilauqpara, kinaungmangaat amma nakinngaarmangaat.
Imaak, sivulliqpaamik qangatasuura takujariurmagu (titiraujajjaanngitarali qangatasuunnguaq pijariatuluarmat), uvannut apirilauqpuq:
“Unattauq kisu?”
“Una sunatuinnaunngittuq. Qangatasuuq una. Tingmisuuq. Qangatasuuqutiga una.”
Ammattauq upiqqalauqpunga qaujitikkakku qangatasuurunnarama.
Kamaiqqilauqpuq, uqarlunilu:
“Qanualugli! Silainnarmit katakpiit?”
“Ii,” kiuvara, aupallirlungalu.
“Uak! Tamanna titsinaqpuq!”
Taimaak ataniarjuk illaqsivuq kanngusunngittiarluni, takkuqtikasaglungalu naammaginngilara. Pirruaqitillunga isumagijauttiarumasuungugama.
Amma imaak uqalirivuq:
“Asuttauq, ivvit qilangmiingaaqtutit! Nalliat tavva nunarjuariviuk?”
Taipsumani qaujilauqpunga qaumanirmik kamanaqtumik taapsuminga; amma apirittautigilauqpara, tavvainnaq:
“Asianik uvatta nunarjuarmiinngaaravilli?”
Kisianili kiulaunngilaq. Niaqunganut tikkuanngualauqpuq, ijigiinnaqtuni suli qangatasuunnut:
“Tavva sulivuq uuvunga ungasiktumiinngaarunnarajanngittutit…”
Taimalu nipailiqpuq, akunilu nillirani. Ammalu nurraujanngualiariqqaujara ippiarjuminit tiguvaa, qimirrualiqtuniuglu nillikkannirunniiqtuni taimaak.
Qaujimajuksauvutit kangiisililaurninnik taapsuma uqarvigingmanga “asinginnik nunarjuanik.” Tavvali tukisinasullarililauqpunga, taimaak, qanuq tamanna uqautigijanga tukiqallaringmangaat.
“Angutiajjukuluuk, nakilli pigavit? Namiimmalli taima ‘nunait’ uqautigijait? Namunngaitijumagaviuk taanna nurraujakuluit?”
Tavva nipailauqtuni kiuvuq:
“Tavva piummarikpuq qituttugaujaliuravuik taanna uvannut tunijait unnukkut aturunnarniarmagu ingirrariluniuk.”
“Iittiaq. Amma pittianginnaruvit qilarutitaaqtinniaqpagittauq, taimaak ipiqsimajunnarniaraviuk ullukkut, amma pitugviliurniaqpara.”
Kisianili tamanna uqaqtara ataniarjuup kamagilauqpaa:
“Ipirluguu! Sungmattauq!”
“Tavvali ipinngikkuviuk,” uqautivara, “narutuinnarniaqtuq, ammalu taimaak asiuluni.”
Tanna piqatikuluga illaqsivuq kamaluni:
“Namunngarajaqtugigaviugli?”
“Namutuinnaq. Tauvunga sivumutuinnaq.”
Asuillaak ataniarjuk uqaliqpuq pillattaarluni:
“Tamannali isumaalunanngittuq. Nunagijannilli sunatuinnait mikijuutiuvut!”
Ammalu uqakkannirivuq, quviasugunniirujugluni:
“Sivumutiunnaugaluaqpat, ungasiktumut pijunnanngilaq…”
